Από την Ελένη Διαμαντίδη
«Έγκλημα» χαρακτηρίζει το τωρινό καθεστώς «Ιστορικών Δικαιωμάτων», η βουλευτής Καρδίτσας του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτα Βράντζα. Κτηνίατρος στο επάγγελμα παραδέχεται πως είναι «αιρετική» φωνή και ότι υπάρχουν καθυστερήσεις, εκτοξεύει πυρά κατά του πρώην υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργου Καρασμάνη αλλά υποστηρίζει ότι η υπερφορολόγηση για την πλειοψηφία των αγροτών είναι «fake news».
-Είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι είστε «αιρετική» φωνή στο ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι λένε ότι η κριτική, που ασκείτε στο εσωτερικό του κόμματος, είναι πιο έντονη από εκπροσώπους κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ισχύει;
Η ιδιότητά μου ως κτηνιάτρου και η εμπειρία πεδίου, με παραγωγικά ζώα για αρκετά χρόνια, συνέβαλαν στο να έχω άποψη για την πραγματική κατάσταση, που επικρατεί και να μην προσεγγίζω θεωρητικά ζητήματα, που αφορούν στον αγροτικό τομέα. Αν η αντίθεση σε στρεβλές παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές θεωρείται «αίρεση», τότε πιθανόν να είμαι και αιρετική. Η πορεία του πρωτογενούς τομέα, από τη δεκαετία του ’80 είναι φθίνουσα τόσο σε παραγωγή και παραγωγικότητα, όσο και σε πραγματικό αγροτικό εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια πορευόμαστε σε λάθος δρόμο. Η πρωτογενής παραγωγή είναι από τους τομείς, που μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας και γι΄ αυτό αγωνίζομαι. Η διαφορετική προσέγγιση και οι διαφορετικές απόψεις δεν συνιστούν εσωκομματική κριτική και σίγουρα δεν ευθύνομαι για το έλλειμμα της αντιπολίτευσης, σε απόψεις και πολιτικές προτάσεις για τον αγροτικό τομέα.
-Έχετε ζητήσει δημόσια ν΄ αλλάξει το καθεστώς των δικαιωμάτων. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τους νέους αγρότες;
Ο τρόπος κατανομής των δικαιωμάτων ενίσχυσης (επιδοτήσεων) είναι αντιπαραγωγικός και άδικος. Δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και κρατά ερμητικά κλειστό το αγροτικό επάγγελμα για νέους και νεοεισερχόμενους. Όποιος αποφασίσει σήμερα να γίνει αγρότης, θα πρέπει ν’ ανταγωνιστεί το γείτονα, κάτοχο «Ιστορικών Δικαιωμάτων», που εισπράττει από 3, μέχρι και 2.500 ευρώ/στρέμμα! Αντιλαμβάνεστε ότι δεν έχει καμία επαγγελματική τύχη… Είμαστε η μοναδική χώρα της ΕΕ, που υιοθέτησε αυτό το σύστημα, δηλαδή τη μη σύγκληση της αξίας των Δικαιωμάτων για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο (2015-2020), με απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης και του τότε υπουργού Γ. Καρασμάνη. Απόφαση` η οποία όχι απλά αποθαρρύνει αλλά ουσιαστικά αποκλείει τους νέους από την είσοδο στο επάγγελμα και δίνει τη δυνατότητα στους παλιούς, να εισπράττουν μεγάλα ποσά, χωρίς καν να παράγουν. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι έγκλημα.
-Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης διαχρονικά υπήρξαν καθυστερήσεις αλλά πολλοί καταλογίζουν «ρυθμούς χελώνας» στην ηγεσία του: κινδύνους στην απορρόφηση κονδυλίων, αλαλούμ στη μηδική και τους επιλαχόντες νέους αγρότες. Τι πήγε στραβά;
Η κατάσταση, που κληρονόμησε αυτή η κυβέρνηση και σ΄ αυτόν τον τομέα, είναι γνωστή. Oι πληρωμές για τα αγροπεριβαλλοντικά του προηγούμενου ΠΑΑ (2007-2013) ξεκίνησαν, συνεχίζονται και θα ολοκληρωθούν μ’ αυτήν την κυβέρνηση. Προφανώς οι ρυθμοί θα μπορούσαν να είναι καλύτεροι` οι αιτίες βέβαια, της όποιας καθυστέρησης ελέγχονται. Η υλοποίηση των προγραμμάτων αναπόφευκτα περνά από ένα γραφειοκρατικό σύστημα, τόσο ευρωπαϊκό όσο και ελληνικό, για το οποίο όλοι γνωρίζουμε ότι πολύ συχνά γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολλούς και για πολλούς λόγους, ενίοτε και για κομματικο-πολιτικούς. Βεβαίως, το να μπουν κάποια πράγματα αλλά και άνθρωποι στη θέση τους, είναι πρωτίστως πολιτική απόφαση. Δύσκολο εγχείρημα, αλλά όχι ακατόρθωτο. Κάποτε όμως πρέπει να γίνει, κόντρα σε οικονομικά, συντεχνιακά και όποια άλλα συμφέροντα.
-Η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ διατυμπανίζει πως θέλει να ρίξει το βάρος στην κτηνοτροφία αλλά τα μεγέθη δεν συμφωνούν. Ποιες θεωρείτε πως πρέπει να είναι οι προτεραιότητες;
Η Κτηνοτροφία έχει σίγουρα πάρα πολλές δυνατότητες, κυρίως μέσα από την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία. Μόνο έτσι θα μπορέσει να μειωθεί το συνεχώς αυξανόμενο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, ώστε να υπάρξει όφελος για τους ενασχολούμενους, αλλά και τη χώρα συνολικά. Οι θεωρίες περί πλήρους αυτάρκειας όπως και εκείνες οι νεοφιλελεύθερες, περί δημιουργίας μεγάλου μεγέθους εκμεταλλεύσεων, καθετοποίησης της παραγωγής, δραματικής μείωσης του κόστους παραγωγής και ανταγωνισμός ο οποίος στηρίζεται στην τιμή, δεν είναι εφικτές σε αυτήν τη χώρα.
Οι εκμεταλλεύσεις, όπως και ο κλήρος, είναι μικρές, η προσφορά ζωοτροφών περιορισμένη, η διαθέσιμη γη για την κτηνοτροφία είναι μόνο ημιορεινή και ορεινή, οι επενδύσεις για μονάδες μεγάλου μεγέθους τεράστιες, χωρίς ουσιαστικά καμία πηγή χρηματοδότησης` οπότε αυτή η συζήτηση γίνεται είτε από αδαείς, είτε καθαρά για λόγους εντυπωσιασμού.
H νομοθετική πρωτοβουλία για τα νωπά και ευαλλοίωτα προϊόντα είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για τη στήριξη της Κτηνοτροφίας. Σίγουρα είναι πολλά αυτά, που πρέπει να γίνουν ακόμη, για την καταπολέμηση της μάστιγας των ελληνοποιήσεων: αλλαγή σήμανσης των ζώων, διακίνηση ζώων με ηλεκτρονικές καταχωρήσεις, στελέχωση υπηρεσιών και κυρίως οργάνωση ισχυρών και αποτελεσματικών ελεγκτικών μηχανισμών. Προοπτικά αλλά άμεσα πρέπει να τεθεί το θέμα της εκπαίδευσης και κατάρτισης των αγροτών, εμπλοκή των εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων στην παραγωγική διαδικασία, ώστε επιτέλους να τεκμηριωθούν και επιστημονικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ελληνικών προϊόντων ζωικής προέλευσης.
-Η Γεωργία εμφανίστηκε ως σανίδα σωτηρίας μέσα στην κρίση. Με τις απαρχαιωμένες υποδομές, τη γραφειοκρατία, τις καθυστερήσεις, την υπερφορολόγηση νομίζετε πως μπορεί κάποιος να επενδύσει;
Προφανώς, οι απαρχαιωμένες υποδομές, η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις ισχύουν διαχρονικά και είναι ανασταλτικοί παράγοντες. Θα προσέθετα επίσης την έλλειψη ενός οραματικού και ρεαλιστικού σχεδίου. Εδώ βρίσκεται και το μεγάλο στοίχημα για αυτήν την κυβέρνηση και ένα από τα κριτήρια με τα οποία θα κριθεί. Όσο για την υπερφορολόγηση, θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Οι αγρότες είναι η μόνη επαγγελματική τάξη με αφορολόγητο, μεγάλο μέρος της βασικής ενίσχυσης και το σύνολο των ενισχύσεων του δεύτερου πυλώνα είναι αφορολόγητο και εν τέλει, για τα εισοδήματα του 2016 οι αγρότες πλήρωσαν αισθητά μικρότερα ποσά. Κι αυτό είναι επίτευγμα αυτής της κυβέρνησης. Άρα, η υπερφορολόγηση των αγροτών είναι μύθος και προπαγάνδα ή, όπως λέγεται εσχάτως, «fake news»!
